Czas i okoliczności budowy

Do roku 1926 Gdynia należała do oksywskiej parafii św. Michała Archanioła. Gwałtowny wzrost liczby mieszkańców Gdyni (w 1921 roku Gdynia liczyła ok. 1300 mieszkańców, a już w końcu 1926 roku było ich 12 tysięcy) spowodował, że w roku 1926 utworzono tu pierwszą gdyńską parafię pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. Nowa parafia została włączona do dekanatu wejherowskiego. Po utworzeniu samodzielnego powiatu Gdynia (powiat grodzki) i powiększaniu się zajmowanego przez Gdynię obszaru (dołączenie Chylonii i Redłowa, Obłuża, Działek Leśnych i Witomina, Orłowa, Cisowej, Pogórza oraz lasów: witomińskiego i chylońskiego), Gdynia w 1935 roku miała łączną powierzchnię 65,8 km2 i liczyła 75 tysięcy mieszkańców. Niezwykle szybki napływ ludności z całego kraju rzutował na problemy duszpasterskie Kościoła. Mały kościółek przy ul. Świętojańskiej nie wystarczał na potrzeby kilkudziesięciotysięcznej rzeszy wiernych. Dlatego w latach 1928 - 1939 bp Stanisław Okoniewski, ordynariusz chełmiński, erygował na przedmieściach Gdyni kilka nowych parafii: Matki Bożej Nieustającej Pomocy w dzielnicy portowej (1931), Świętej Rodziny w dzielnicy Grabówek (1931), Najświętszego Serca Pana Jezusa w Śródmieściu (1931), Podwyższenia Krzyża Świętego w dzielnicy Witamino (1933), Chrystusa Króla w dzielnicy Mały Kack (1933), św. Józefa w dzielnicy Kolibki (1933), Przemienienia Pańskiego w dzielnicy Cisowa (1934) i św. Andrzeja Boboli w dzielnicy Obłuże (1935). W 1933 roku ks. biskup Okoniewski erygował pierwszy dekanat gdyński składający się z dziesięciu parafii. Tuż przed wybuchem II wojny światowej liczba ludności Gdyni wynosiła 122 tysiące. Po wojnie w latach 1945-1987 erygowano, głównie w nowych dzielnicach mieszkaniowych, nowe parafie m.in. św. Józefa w dzielnicy Leszczyki (1951). Rok 1992 był dla Gdyni rokiem zmiany przynależności kościelnej. W trosce o dobro Kościoła w Polsce papież Jan Paweł II wydał w dniu 25 marca bullę "Totus tuus Poloniae populus", w której określił nowe granice diecezji w Polsce. W wyniku tej reorganizacji Gdynia weszła w skład archidiecezji gdańskiej. Jednocześnie w miejsce dotychczas istniejących dwóch dekanatów erygowano cztery nowe: Gdynia - Śródmieście, Gdynia - Orłowo, Gdynia - Oksywie i dekanat Gdynia - Chylonia, do którego przynależy parafia św. Józefa.

Chylonia, przedmieście Gdyni leżące po jej zachodniej stronie, niegdyś mała osada, w latach międzywojennych osiągnęła liczbę mieszkańców przekraczającą 15 tysięcy. Potrzeb religijnych tak licznej wspólnoty nie mógł zaspokoić chyloński kościół parafialny mogący pomieścić z górą 1000 osób. Utworzenie nowej parafii stało się więc palącą potrzebą. Ks. biskup Kazimierz Józef Kowalski, ordynariusz chełmiński, w dniu 12 grudnia 1951 roku wydał dekret powołujący do życia w Gdyni - Leszczynkach nową, samodzielną parafię tytularną, powierzając ją szczególnej opiece świętego Józefa jako Patrona.

Oto treść Dekretu w dosłownym brzmieniu:

C A S I M I R U S   J O S E P H   K O W A L S K I
MISERATIONE DIVINA ET SANCTAE SEDIS APOSTOLICAE
GRATIA
EPISCOPUS CULMENSIS


Ustanowienie samodzielnej parafii tytularnej pod wezwaniem
św. Józefa w Gdyni - Grabówek - Leszczynki.

Wspaniały rozwój miasta Gdyni sprawia, że przedmieścia jej coraz bardziej się rozbudowują i zaludniają. Dotychczasowe kościoły nie mogą pomieścić wszystkich wiernych napływających na nabożeństwa w niedziele i święta. Trudno też miejscowym kapłanom zaspokoić wszystkie potrzeby i wymagania swoich parafian.

§1

Pragnąc przeto zapewnić diecezjanom swoim należytą opiekę duszpasterską na terenie przedmieścia Gdyni: Grabówek - Leszczynki ustanawiam niniejszym dekretem na podst. Kan.216 Kodeksu Prawa Kanonicznego, w łączności z Kan.1427 po wysłuchaniu zdania Prześwietnej Kapituły Katedralnej Chełmińskiej i stron zainteresowanych (Kan.1428) nową, samodzielną parafię tytularną pod wezwaniem Św. Józefa w Gdyni: Grabówek - Leszczynki.

§2

Ze względu na brak kościoła, względnie kaplicy dokładne granice nowej parafii zostaną określone, gdy zostanie wybudowana tymczasowa kaplica przy ul. Komuny Paryskiej (obecnie Dreszera) i gdy normalne duszpasterstwo zostanie uruchomione.

§3

Również do tego czasu Księża Proboszczowie par. Grabówek i Chylonia spełniać będą nadal funkcje ściśle parafialne względem wiernych nowej parafii jak dotychczas.

§4

W niedziele i święta odprawiać się będzie specjalne nabożeństwo dla wiernych Parafii Św. Józefa przy kościele w Chylonii.

§5

Kolatorem nowej parafii jest każdorazowy Biskup - Ordynariusz Chełmiński.

§6

Ciężar wybudowania kościoła, plebanii, jako też mieszkań dla pracowników kościelnych spoczywać będzie na nowej parafii.

§7

Teren pod budowę kościoła, plebanii i mieszkań dla pracowników kościelnych wykreśli się z ziemi beneficjalnej chylońskiej.

§8

Parafia Św. Józefa korzystać będzie z cmentarza parafii chylońskiej.

§9

Uposażenie każdorazowego duszpasterza stanowić będą ofiary za posługi duszpasterskie oraz inne dochody przez święte Kanony i Statuty Diecezjalne dozwolone i uznane.

§10

Rada Parafialna mianowana według nowego Statutu Rad Parafialnych urzędować będzie jako organ doradczy w myśl Kan.1521 §1.

§11

Rządca parafii posługiwać się będzie urzędową pieczęcią z napisem: Pieczęć Kościoła Rzymsko-Katolickiego pod wezwaniem Św. Józefa w Gdyni (Sigillum Ecclesiae S. Joseph in Gdynia).

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 grudnia 1951 roku.

Dan w Pelplinie, dnia 12 grudnia 1951 roku.
L.dz. 6301/51/Ord.



Kazimierz Józef Kowalski
Biskup Chełmiński



Nowa parafia nie mogła jednak rozpocząć swobodnego funkcjonowania, gdyż napotkała na przeszkody ze strony władz, które odmówiły jej uznania. Wydział do Spraw Wyznań przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku nie pozwolił na zameldowanie w Gdyni administratora nowej parafii ks. Józefa Rotty. Księżom zastępującym zakazano odprawiania nabożeństw w tymczasowej kaplicy przy ulicy Chylońskiej 20. Wywołało to zrozumiałe rozgoryczenie parafian, którzy zawiązali Komitet Parafii św. Józefa, który w ich imieniu domagać się cofnięcia krzywdzących decyzji i usunięcia przeszkód w swobodnym wypełnianiu obowiązków religijnych w ramach nowej parafii.
Na spełnienie swoich słusznych żądań musieli jednak wierni parafii Gdynia - Leszczynki czekać ponad pięć lat. Dopiero zmiany, jakie przyniósł PaĽdziernik roku 1956 stworzyły warunki, aby wejście w życie dekretu z grudnia 1951 roku stało się możliwe. W dniu 10 kwietnia 1957 roku w odpowiedzi na odwołanie złożone przez ks. biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego i niezależnie przez Komitet Parafii św. Józefa, Urząd do Spraw Wyznań w Warszawie uchylił własną, wcześniejszą, negatywną decyzję w sprawie erygowania nowej parafii Gdynia - Leszczynki.
Parafia św. Józefa w Gdyni - Leszczynkach mogła wreszcie rozpocząć swobodne funkcjonowanie. Obszar nowej parafii został wydzielony z parafii sąsiednich: Świętej Rodziny na Grabówku i św. Mikołaja w Chylonii. Ostatecznie w obrębie parafii św. Józefa w Gdyni-Leszczynkach znajdują się do chwili obecnej następujące ulice: Bażyńskiego, Ceynowy, Morska, numery nieparzyste od 123/125-215, numery parzyste 106 - 176/184, Działdowska, Działowskiego, Dantyszka, Dembińskiego, Drzymały, Filomatów, Geskiego, Grzybowa, Kalksztajnów, Karnkowskiego, Komandorska (numery parzyste 32-48, nieparzyste 39-53), gen. Orlicz-Dreszera, Kordeckiego, Leszczynki I i II, Majkowskiego, Mławska, Mrongowiusza (numery 15-17 oraz nr 10), Okrzei (numery nieparzyste 11-17 i numery parzyste 14-26), Opata Hackiego 15, Osada Kolejowa, Pelplińska, Przybyszewskiego, Ramułta, Sambora, Smentowska, Stoigniewa,Ks. Ściegiennego, Widok, Władysławskiego, Zamenhofa (numery 10,12 i 14).